“Schaf het collectieve bouwverlof af”

Volgende week gaat de bouwsector weer onverbiddelijk voor enkele weken op slot. Nochtans heerst door de coronacrisis heel wat achterstand op de werven en wachten duizenden Belgen vol ongeduld op hun nieuwe huis of appartement. Is dit nu niet hét moment dat wij als bouwbedrijven het collectieve bouwverlof moeten laten varen en onze werknemers zelf laten beslissen of en wanneer ze vakantie willen nemen, vraagt Philippe Huyzentruyt, gedelegeerd bestuurder van projectontwikkelaar Groep Huyzentruyt, zich luidop af. “Doe uzelf en de economie een plezier: schaf het collectieve bouwverlof af.”

Hoewel we een annus horribilis beleven, lijkt het bouwverlof nog steeds een heilig huisje. Maar waarom eigenlijk? Weet iemand nog dat die collectieve break zijn oorsprong bijna 100 (!) jaar geleden kent en dat het toen in het leven werd geroepen in functie van lokale evenementen, zoals kermissen? In Antwerpen, net vóór de Tweede Wereldoorlog, stemde men het bouwverlof bijvoorbeeld af op de Sinksenfoor. Geen kat die zich dat nog herinnert en toch neemt zowat iedereen in de bouwsector in juli en soms ook in augustus collectief verlof. Ik weet het wel, het bouwverlof is vandaag geen verplichting maar zowat alle bedrijven doen het toch. ‘Omdat het altijd zo geweest is.’

Nochtans, als we het puur economisch bekijken, is bouwverlof in juli het slechtste gebeuren ooit. Ja, ook wij bij Groep Huyzentruyt nemen bouwverlof, omdat het niet anders kan. Als elke aannemer, onderaannemer of architect beslist om de deuren te sluiten in de zomermaanden, kan je als bedrijf in dezelfde sector niet veel anders dan gedwee volgen. Want valt er één schakel uit de keten, dan komen andere werven in de problemen met pakweg levering van materiaal of zit je met een tekort aan arbeidskrachten op je werven. Laat het me eenvoudig stellen: wij kunnen een nieuwbouwappartement in de zomer niet opleveren omdat de loodgieter bouwverlof neemt en de schilder kan die badkamer niet afwerken omdat de tegelzetter ook in bouwverlof is. En ga zo maar door. Kortom: het systeem is alles behalve efficiënt. Het gevolg? Als een werf met weken vertraging wordt opgeleverd, kost dat niet alleen duizenden euro’s aan de eigenaars en de aannemers, het zorgt ook voor grote frustraties en reputatieschade. 

Maar corona heeft onze maatschappij zodanig door elkaar geschud dat er hoop is. Tot een jaar geleden hadden we nooit gedacht dat zo goed als alle bedrijven in ons land massaal van thuis zouden werken en we bijna automatisch anderhalve meter afstand van elkaar zouden houden. En toch loopt dat vandaag op veel plekken gezwind. Is het dan niet hét moment dat wij als bouwsector onze stilaan eeuwenoude tradities en gebruiken ook eens in vraag stellen? Waarom zouden we er niet in slagen belevering te waarborgen en alles synchroon te laten verlopen als we er ons het hele jaar door op kunnen voorbereiden?

Begrijp mij niet verkeerd. Als familieman en ondernemer verantwoordelijk voor honderden werknemers ben ik mij bewust van de gewoonte en van de menselijke kant van het verhaal. Iedereen wil in de mooiste periode van het jaar met vakantie én iedereen heeft recht op vakantie. Maar ik heb er een probleem mee dat steevast in de béste periode van het jaar de werven collectief gesloten worden. Het is niet logisch dat een sector zomaar ‘sluit’ op een moment dat het veel gunstiger is om verder te werken. De weersomstandigheden zijn meestal de beste, de dagen het langst. Terwijl - laat ons eerlijk zijn - in november of december veel werven stilliggen omdat het té slecht weer is of te vroeg donker, of arbeiders zitten noodgedwongen thuis door vorst en ijzel,... Daar is niemand mee gebaat.

Waarom zou je als bouwbedrijf - of je nu een grote ontwikkelaar bent of een schildersfirma - niet met iedereen rond de tafel zitten en met je werknemers praten over hoe we met z’n allen de boel in de zomer draaiende kunnen houden. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat iedereen in de bouwsector hiermee gebaat zou zijn. Het is niet aan sectororganisaties en ook niet aan de overheid om dat anders te beslissen. Want de politiek bewijst het elke dag opnieuw: teveel meningen zorgen voor halfslachtige oplossingen waar niemand gebaat bij is.

De afschaffing van het collectieve bouwverlof zou voor vele bedrijven de ideale manier zijn om te tonen dat medewerkers inspraak hebben. De nieuwe generatie werknemers wil vooral aan het roer van hun eigen leven staan. Ik hoor het bijna dagelijks op de werven en tijdens sollicitaties, iedereen wil dat vooral zelf beslissen. Een ‘verplichting’ om allemaal op hetzelfde moment vakantie te nemen, is niet meer van deze tijd. Of die werknemers dan kiezen voor een zonnige vakantie in juli met de kinderen - wat natuurlijk heel begrijpelijk is - of voor een avontuurlijke reis naar Australië in oktober… dat is hun keuze. Maar het is niet aan ons om hen dat op te leggen. 

Als bouwsector moeten we dringend meegaan met onze tijd en ons werk zo organiseren dat we een win-win creëren voor alle partijen. Geloof me, dat kán, maar dan moet iedereen mee zijn. 

Philippe Huyzentruyt, gedelegeerd bestuurder Groep Huyzentruyt