Eerste Buur(t)barometer: 3 op de 4 Vlamingen zijn blij met hun buren

Vlamingen zijn en hebben goede buren. Dat blijkt uit de eerste buurtbarometer van het buurtkenniscentrum Hoplr, waarvoor dr. Jonas De Meulenaere meer dan 3.000 Vlamingen uit 150 verschillende buurten bevroeg. Bijna 3 op de 4 Vlamingen voelen zich goed bij hun buren (74%), vertrouwen hen (72%) en weten ook dat ze kunnen rekenen op hun hulp (71%). Hoplr ziet in de resultaten van de buurtbarometer bovendien een lichtpunt van de coronacrisis: een sterker sociaal vangnet én meer buurtbetrokkenheid. Daartegenover merkt Hoplr een beperkt vertrouwen op in het lokale bestuur. Volgens het kenniscentrum zit daar een indicatie van de inflatie. Met behulp van de buurtbarometer wil Hoplr de vinger aan de pols houden rond sociale cohesie in Vlaanderen. 

“Beter een goede buur dan een verre vriend”, luidt het spreekwoord. En dat blijkt voor de meeste Vlamingen geen probleem te zijn. Volgens de buurtbarometer kennen 6 Vlamingen op 10 minstens 6 buren bij naam én slaan er minstens 1 keer per week een praatje mee. Bovendien kunnen 4 op de 10 Vlamingen rekenen op hun buren voor huishoudelijke taken, zoals boodschappen doen, kinderen opvangen na school, de ruiten schoonmaken of zelfs een rit naar de dokter. Daarnaast kan 1 op 3 bij buren terecht voor kleine herstellingswerken in huis. Vlamingen mogen dus blij zijn met hun buren, concludeert Jonas De Meulenaere. Hij verdiepte zich tijdens zijn doctoraat aan de UGent in burgerparticipatie en trekt vanuit die expertise nu het kenniscentrum van Hoplr.

"Door globalisering en digitalisering strekt ons sociale netwerk zich veel verder dan de lokale gemeenschap. Daardoor leeft de perceptie wel eens dat we meer geïsoleerd van onze buurt leven. ​ Deze buurtbarometer toont echter aan dat ook de buurt een belangrijke plaats heeft in onze brede en globale netwerken, dat we ons voor de buurt willen inzetten en dat we op buren kunnen rekenen indien nodig. Dat is een belangrijke en bemoedigende vaststelling. Die lokale verbintenis en voeling is belangrijk om ook als globaliserende samenleving vooruit te blijven gaan.”
​​
​- Dr. Jonas De Meulenaere, buurtparticipatie-expert

Lichtpuntje van de coronacrisis

Naast een sterk sociaal vangnet, toont de buurtbarometer bovendien een sterke betrokkenheid van Vlamingen met hun buurt. Zo voelt bijna de helft van de Vlamingen zich verantwoordelijk voor hun buurt en vindt driekwart het belangrijk om op de hoogte te zijn van buurtkwesties. Een verklaring voor deze vaststellingen ziet Hoplr voornamelijk in de coronacrisis, omdat mensen toen juist meer genoodzaakt waren om terug te vallen op hun buren. 

“In volle crisis organiseerden veel buren activiteiten om elkaar te helpen, te ondersteunen en de moed hoog te houden. Algemeen zijn de activiteiten na de crisis wat teruggevallen – omdat ze minder nodig waren – al lieten ze ​ wel een positief gevoel na binnen de buurt. Zo is de perceptie over het sociale vangnet en betrokkenheid met de buurt bij veel mensen versterkt. Op dat vlak laat een crisis dus niet alleen kommer en kwel achter. We verwachten dat de buurt ook tijdens de energiecrisis voor verlichting kan zorgen, met name in de vorm van deeleconomie en sociale steun.”
​​
​-Jennick Scheerlinck, oprichter van Hoplr 

Vertrouwen in lokaal bestuur daalt

Tot slot merkt Hoplr op dat het vertrouwen in het lokale bestuur beperkt is. Slechts 26% van de Vlamingen heeft veel vertrouwen in het bestuur van hun stad of gemeente. Meer dan de helft voelt zich onverschillig tegenover het lokaal bestuur en 24% heeft zelfs weinig vertrouwen voor het lokaal beleid. Voornamelijk buurtbewoners die moeilijker de eindjes aan elkaar kunnen knopen lijken gemakkelijker hun vertrouwen in het lokaal bestuur te verliezen. Dr. Jonas De Meulenaere haalt hiervoor de inflatie aan. 

“In deze resultaten schuilt mogelijk een waarschuwing. We moeten aandachtig zijn dat, nu stijgende energieprijzen voor extra druk op kwetsbare gezinnen zorgen, net deze mensen hun link naar de lokale overheid niet verliezen. Zowel met de betrekking tot de afgeschafte opkomstplicht als ten aanzien van de grotere uitdagingen wat betreft klimaatsverandering en vergrijzing ligt er een grote uitdaging bij de lokale overheden om alle lagen van de bevolking te betrekken bij het democratisch proces.”
​​
​-Dr. Jonas De Meulenaere, buurtparticipatie-expert

Buurtscore

Met de buurtbarometer wil Hoplr de komende jaren de vinger aan de pols houden van de sociale cohesie in de Benelux. Dat is volgens hen belangrijk om de veerkracht van een samenleving te meten en zo te kunnen anticiperen op maatschappelijke uitdagingen zoals vergrijzing, inclusie, zorgverlening en burgerparticipatie. Met behulp van de resultaten werkt Hoplr aan een formule om een buurtscore te creëren. Die moet een indicatie geven van het sociaal kapitaal per buurt. ​ Dat gaat dan over de samenhang, het vertrouwen, de middelen… die aanwezig zijn binnen een gemeenschap. Met de inzichten van de buurtbarometer en buurtscore wil Hoplr steden en gemeenten helpen om op een juiste manier te anticiperen wat er leeft binnen hun buurten. Meer hierover kan je terugvinden in Hoplr’s recentste whitepaper “De Buurt van de Toekomst”.

Over het onderzoek

Het onderzoek werd gevoerd door dr. Jonas Meulenaere – expert in burgerparticipatie met een doctoraat aan de UGent - aan de hand van een online bevraging via buurtplatform Hoplr. Dat gebeurde in twee waves. Een eerste in april 2021 met 4.368 respondenten. Een tweede in september 2022 met 3.186 respondenten. 1050 respondenten namen deel aan beide waves en laten dus toe om vergelijkingen tussen de twee waves te maken. De respondenten zijn afkomstig uit 150 willekeurig geselecteerde buurten, verspreid over verschillende provincies in Nederlandstalig België (Vlaanderen en Brussel). Er werd rekening gehouden met leeftijd, geslacht, huishouden, onderwijsniveau, beroepstype, rijkdom, migratieachtergrond en de tijd dat iemand woonachtig is in een bepaalde buurt. De onderzoeksresultaten werden gewogen om inzichten te bekomen die representatief zijn voor de Vlaamse bevolking. 

Over Hoplr

Hoplr - spreek uit «hopler» - is een Belgisch initiatief dat in 2014 werd opgericht door Jennick Scheerlinck en Jonas Heirwegh vanuit een maatschappelijke visie en overtuiging om mensen beter met elkaar en hun omgeving te verbinden. In contrast met de toenemende individualisering en globalisering, focust Hoplr op lokale gemeenschapsvorming. Dat doen ze aan de hand van verschillende niet-commerciële initiatieven, waarvan het digitaal buurtnetwerk het bekendste is. Als online platform wordt Hoplr zo door bijna 1 miljoen huishoudens in de Benelux gebruikt.

Daarnaast biedt Hoplr ondersteuning aan kwetsbare burgers via buurtconciërges en adviseert het lokale besturen op vlak van buurtcommunicatie, buurtparticipatie en buurtzorg. Hoplr financiert hun werking door licenties te verstrekken aan lokale besturen en organisaties uit de publieke sector. Meer dan 150 lokale overheden en sociale diensten maken op die manier gebruik van Hoplr.

Meer info op services.hoplr.com ​