Opinie : "Banken moeten kopers van nieuwbouw makkelijker een lening geven"
23 november 2017
Het krijgen van een hyptheeklening wordt strenger en duurder, daarover lijken de Nationale Bank en de regering het eens. Volgens Philippe Janssens, CEO van de Antwerpse projectontwikkelaar Immpact, is het dan ook hoog tijd om een aantal nieuwe elementen in het debat te brengen. Zo zouden banken meer dan ooit moeten inzien dat kopers van een nieuwbouw veel lagere woonkosten hebben. Iets waarmee ze rekening moeten houden bij hun kredietverstrekking. Vanuit dat opzicht zou het alleen maar logisch zijn dat wie een nieuwbouwwoning of - appartement koopt om er zelf in te gaan wonen, makkelijker een woonlening krijgt.
“Onze vastgoedmarkt kan in de problemen komen als de voorwaarden voor het verkrijgen van een woonlening nog veel strenger zouden worden.” Dat is, samengevat, wat de KU Leuven stelde in een recent onderzoek dat we samen met hen uitvoerden. Niet veel later kwam dan het nieuws dat zowel de regering als de Nationale Bank het zo goed als eens zijn over de nood aan een extra kapitaalbuffer voor hun portefeuille hypothecaire kredieten. Wie heeft nu gelijk? Laat het geen welles-nietesspelletje worden. Belangrijker is de boodschap dat het tijd wordt dat de banken afstappen van het oerklassieke systeem dat in grote lijnen zegt dat je een lening krijgt tot zolang de afbetalingen niet méér dan éénderde van je inkomen bedragen.
Wat men anno 2017 helemaal over het hoofd ziet, is dat energiezuinig wonen - iets dat almaar meer mensen doen - zich ook in de portefeuille laat voelen. De bouwkost mag dan wel hoger liggen dan vroeger, daartegenover staat dat de verwarmingskosten in een nieuwbouw een pak lager liggen. Alleen houden de banken daarmee geen rekening als iemand voor de aankoop van een nieuwbouw komt aankloppen.
Als CEO van een Antwerpse vastgoedontwikkelaar, gespecialiseerd in compacte appartementen, wil ik uiteraard graag verkopen. Het tegendeel zou vreemd zijn. Maar het doel dat ik nastreef, is toch ook nobeler. Zo moeten we ervoor zorgen dat de Belg kan blijven klimmen op de (woon)ladder. Ik word er alleen maar blij van als ik mensen over de vloer krijg die tot dan toe altijd huurden en plots toch eigenaar kunnen worden.
Onlangs ontvingen we een solvabel koppel wiens oog was gevallen op één van onze 2- slaapkamer appartementen. Kostprijs: 179.500 euro voor 85 m2, betaalbaar dus. Voor het eerst zagen ze de kans om eigenaar te worden. Alleen: de bank twijfelde over hun woonkrediet. Pijnlijk, zeker omdat je weet dat het toekenningssysteem van de banken niet met alle parameters rekening houdt. Om te zien hoeveel je kan lenen, kijken ze vandaag vooral naar je maandelijks inkomen. En gelijk hebben ze. De banken moeten voorzichtig zijn, maar de grote vraag is toch ook waarom ze geen rekening houden met de maandelijkse leefkosten van kopers-bewoners?
Uit ons onderzoek van de KU Leuven blijkt overduidelijk dat er gigantische verschillen in woonkost zijn tussen appartementsbewoners en eigenaars van een huis, maar ook tussen ouder vastgoed en nieuwbouw. Wie een nieuwe woning koopt, heeft al vlug een 10 procent lagere woonkost dan zij die in een woning van voor 2000 wonen. Nog opmerkelijker: een gezin in een appartement geeft gemiddeld 20,6 procent minder uit aan energiekosten dan eenzelfde gezin in een huis. Hoe dat komt? Simpel, een gemiddelde flat is kleiner dan een gemiddeld huis. Maar zelfs als we van gelijkaardige oppervlaktes uitgaan, valt de woonkost nog altijd 8 procent lager uit bij appartementen. Er zijn de laatste jaren nu eenmaal véél strengere isolatienormen van toepassing.
Onze oproep aan de banken is gebaseerd op onderzoek en moet vooral in het voordeel van de koper-bewoner zijn. Banken, verbreed jullie horizon, kijk naar de realiteit van de woningmarkt anno 2017 en durf bij het toekennen van een lening rekening houden met de maandelijkse verbruikskosten van een huis of appartement. Dat lijkt logisch, én toch wordt het vandaag gewoon genegeerd bij het toekennen van een lening. Zelfs politici zouden daar op moeten aansturen, want wie de redenering volgt komt automatisch uit bij het discours van de Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck: compact, energiezuinig én betaalbaar.
En vergeet niet: het kan een win-win worden voor alle partijen. Kopers-bewoners nemen bij de aankoop van een woning een engagement in hun leven dat uiteindelijk hun pensioenspaarplan wordt. En bij elke afbetaling daalt ook hun schuldgraad, stijgt hun onroerend goed in waarde, en stijgt dus ook hun solvabiliteit. Dat is evenzeer in het voordeel van de bank.